Nồng độ cholesterol cao chính là một trong những nguyên nhân ra ra xơ vữa động mạch. Nếu các mạch máu này liên quan đến não hoặc tim, nó có thể là nguyên nhân gây ra đột tử ở người.
Cholesterol là gì? Dấu hiệu và tiêu chuẩn cholesterol cao
Cholesterol là một loại lipid (chất béo) không tan hoặc tan rất ít trong nước, đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Nó tham gia hình thành màng tế bào, tổng hợp acid mật, sản sinh hormone, và hỗ trợ nhiều chức năng sinh lý thiết yếu. Cholesterol chủ yếu được sản xuất từ gan (70-80%) hoặc hấp thụ qua thực phẩm.
Cholesterol không hoàn toàn xấu, vì cơ thể cần cholesterol để hoạt động bình thường. Tuy nhiên, khi hàm lượng cholesterol trong máu quá cao, đặc biệt là cholesterol xấu (LDL), có thể dẫn đến mỡ máu, xơ vữa động mạch, và các bệnh tim mạch nguy hiểm. Trong khi đó, cholesterol tốt (HDL) giúp loại bỏ LDL khỏi động mạch, hỗ trợ đào thải cholesterol ra khỏi cơ thể.
Ảnh mô tả: Cholesterol bao gồm cả 2 loại tốt và xấu
Chỉ số cholesterol thường được đo dưới dạng cholesterol toàn phần:
- <5,1 mmol/L: Bình thường.
- 5,1 – 6,2 mmol/L: Cần chú ý.
- >6,2 mmol/L: Cholesterol cao, nguy cơ bệnh lý tăng.
Hiểu rõ vai trò và mức độ cholesterol giúp bạn kiểm soát tốt sức khỏe tim mạch và phòng ngừa các bệnh nguy hiểm.
Tăng Cholesterol Sẽ Dẫn Đến Nguy Hiểm Như Thế Nào?
Ảnh mô tả: Tăng cholesterol có thể gây xơ xữa động mạch, hình thành cục máu đông
Khi cholesterol tăng cao, độ nhớt của máu cũng tăng theo, khiến mỡ máu dễ lắng đọng trên thành mạch máu. Điều này dẫn đến sự hình thành các mảng xơ vữa động mạch – nguyên nhân chính gây ra xơ vữa động mạch. Theo thời gian, các mảng này sẽ phát triển lớn hơn, làm hẹp lòng mạch hoặc thậm chí gây tắc nghẽn hoàn toàn mạch máu.
Tình trạng máu lưu thông bị cản trở có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ ở các cơ quan quan trọng. Nếu các mảng xơ vữa bong ra và hình thành cục máu đông (huyết khối), nguy cơ thuyên tắc phổi hoặc tắc mạch máu não tăng cao, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, hoặc suy giảm chức năng các cơ quan quan trọng trong cơ thể.
Kiểm soát cholesterol là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm này.
Nguyên Nhân Khiến Cholesterol Tăng Cao
Khoảng 70% cholesterol trong cơ thể được gan và các mô tự tổng hợp, trong khi 30% còn lại đến từ thực phẩm. Do đó, sự bất thường trong quá trình tổng hợp, phân hủy, tiêu thụ và vận chuyển lipid là nguyên nhân chính dẫn đến tăng cholesterol. Những rối loạn này thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường, gan, thận, tuyến tụy, béo phì và các bệnh lý liên quan khác.
Ảnh mô tả: Thói Quen Ăn Uống Không Lành Mạnh Khiến Cholesterol Tăng Cao
Ngoài yếu tố bệnh lý, thói quen ăn uống không lành mạnh, như ăn nhiều dầu mỡ, thịt đỏ và thực phẩm chứa cholesterol cao, cũng góp phần làm tăng nồng độ cholesterol trong máu. Bên cạnh đó, lối sống ít vận động, tình trạng thừa cân, căng thẳng kéo dài, và yếu tố di truyền đều là những nguyên nhân làm tăng nguy cơ cholesterol cao.
Việc thay đổi thói quen sống và kiểm soát các bệnh lý nền là cách hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ này, bảo vệ sức khỏe tim mạch và toàn cơ thể.
Cách Phòng Ngừa Cholesterol Tăng Cao Hiệu Quả
1. Điều Chỉnh Lối Sống Và Chế Độ Ăn Uống
- Hạn chế thực phẩm giàu cholesterol, axit béo bão hòa, calo cao, và thức ăn nhanh. Tránh các loại thịt mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, đường, và muối.
- Tăng cường thực phẩm giàu HDL cholesterol (cholesterol tốt) như các loại hạt, yến mạch, đậu phụ, dầu oliu, và trà xanh.
- Ăn nhiều trái cây và rau xanh để bổ sung chất xơ, giúp giảm hấp thụ cholesterol xấu.
- Thực hiện các bài tập thể dục thường xuyên với cường độ phù hợp để duy trì cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ béo phì.
Ảnh mô tả: Tăng cường thực phẩm giàu HDL cholesterol
2. Điều Trị Theo Hướng Dẫn Của Bác Sĩ
- Sử dụng thuốc giảm cholesterol như statin, một phương pháp phổ biến để kiểm soát mỡ máu, nhưng cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ vì có thể gây tác dụng phụ. Coenzyme Q10 là một lựa chọn bổ trợ để giảm triệu chứng không mong muốn từ statin.
- Điều trị các bệnh nguyên phát như tiểu đường, gan, thận, hoặc tuyến tụy để kiểm soát rối loạn chuyển hóa lipid.
- Chăm sóc sức khỏe toàn diện bằng cách điều trị các bệnh thứ phát như gan nhiễm mỡ và bệnh mạch vành. Đồng thời, sử dụng ghế massage, máy chạy bộ, hoặc xe đạp tập để cải thiện sức khỏe tổng thể.
Tuân thủ chế độ sống lành mạnh và điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát cholesterol cao, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho tim mạch.
