Coenzyme Q10 (CoQ10) hay còn được gọi là vitamin Q, một chất chống oxy hóa tự nhiên của cơ thể. Coenzyme Q10 có khả năng hòa tan trong chất béo và thường được tìm thấy trong động vật, thực vật và cả vi sinh vật trong trong tự nhiên.
Vai trò của CoQ10 là gì?
Coenzyme Q10 đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc sản xuất năng lượng trong chuỗi hô hấp ở tế bào, nhất là đối với các tế bào trong mô có nhu cầu năng lượng cao như tim, gan, thận, cơ,...
Coenzyme Q10 có thể hoạt động như một chất chống oxy hóa hòa tan trong chất béo, giúp bảo vệ DNA khỏi bị tổn thương do oxy hóa. Ngoài ra chúng còn có tác dụng chống viêm, chống apoptosis (sự chết của tế bào) và hỗ trợ chức năng nội mô của mạch máu.
1. Vai trò trong sản xuất năng lượng tế bào
Đây là vai trò được biết đến rộng rãi nhất của Coenzyme Q10. Chúng có thể tham gia vào quá trình phản ứng oxy hóa khử trong cơ thể như chất mang và nhận điện tử từ các enzyme trên chuỗi hô hấp của ty thể, từ đó tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng tế bào.
2. Coenzyme Q10 bảo vệ DNA khỏi bị oxy hóa
Coenzyme Q10 bảo vệ DNA được thể hiện ở hai khía cạnh. Thứ nhất, bản chất của Coenzyme Q10 có đặc tính chống oxy hóa riêng, có khả năng ức chế sự hình thành các đứt gãy DNA. Thứ hai là Coenzyme Q10 có thể kích hoạt hoạt động của các enzyme giúp sửa chữa DNA, nhờ đó phục hồi chức năng của tế bào.
Ty thể cũng là một trong những bào quan rất dễ bị tổn thương do quá trình oxy hóa. Để chống lại quá trình này, ty thể có hệ thống hợp chất chống oxy hóa để tránh hư hại, và Coenzyme Q10 là một trong những enzyme chống oxy hóa rất quan trọng.
Vai trò chống oxy hóa của Coenzyme Q10 còn thể hiện qua khả năng loại bỏ các gốc tự do và làm giảm quá trình peroxy hóa lipid ở màng sinh chất.
3. Chức năng bảo vệ nội mô mạch máu
Coenzyme Q10 có thể kết hợp với cholesterol xấu (LDL) để ngăn ngừa tổn thương peroxy hóa lipid. Giúp duy trì sự ổn định của LDL, làm giảm sản xuất LDL biến đổi oxy hóa (OX-LDL) từ đó giảm sức cản của các mạch máu ngoại vi. Thúc đẩy sản xuất chất giãn mạch và tăng độ nhạy của cơ trơn mạch máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
4. Tác dụng chống viêm
Một số nghiên cứu đã chỉ ra Coenzyme Q10 có liên quá đến con đường viêm và có thể làm giảm các dấu hiệu viêm. Vào năm 2018 một nghiên cứu lâm sàng đối chứng, mù đôi ở bệnh nhân trầm cảm có bổ sung 200mg Coenzyme Q10 vào thuốc trong 8 tuần liên tục. Kết quả cho thấy các chỉ số chống oxy hóa tăng lên và các chỉ số phản ảnh tình trạng viêm giảm đi đáng kể. Điều này chứng tỏ Coenzyme Q10 thật sự có thể cải thiện tình trạng viêm của cơ thể nhờ đó cũng góp phần cải thiện các triệu chứng trầm cảm.
Ngoài ra, dù còn nhiều nghi ngờ nhưng người ta cho rằng CoQ10 có thể dùng bổ trợ cho những người mắc bệnh ung thư. Và hàm lượng chất này trong những bệnh nhân ung thư là thấp hơn nhiều so với người bình thường. Coenzyme Q10 có thể cho thấy hoạt động chống ung thư gián tiếp thông qua những tác động của nó trên hệ thống miễn dịch.
Đánh giá về mức độ an toàn của CoQ10
Coenzyme Q10 đã được sử dụng như một sản phẩm chăm sóc sức khỏe trong hơn 20 năm. Các nghiên cứu về CoQ10 cho thấy chúng có độ an toàn cao, chưa có báo cáo nào về trường hợp ngộ độc do sử dụng CoQ10 quá nhiều. Tuy nhiên ở một số người CoQ10 có thể gây tác dụng phụ không quá nghiêm trọng như mất ngủ, buồn nôn, ợ chua….Hơn nữa việc sử dụng CoQ10 ngoại sinh cũng không gây ảnh hưởng đến quá trình sinh tổng hợp Coenzyme Q10 của cơ thể.
Nhờ những chức năng trên mà Coenzyme Q10 không chỉ là sản phẩm hỗ trợ sức khỏe mà ngày nay Coenzyme Q10 còn được dùng như một loại thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về tim mạch và ty thể. Tuy nhiên nên sử dụng Coenzyme Q10 với liều lượng thích hợp và không lạm dụng nó. Nếu người sử dụng đang mắc bệnh hoặc điều trị bằng thuốc, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.